Khả năng thích ứng - Kỹ năng mềm được quan tâm nhất hiện nay

Khả năng thích ứng (Adaptability skills) là 1 trong 5 kỹ năng mềm cần thiết nhất năm 2020 theo báo cáo của Linkedin vào năm 2019. Đồng thời, đây cũng là kỹ năng được các nhà tuyển dụng đánh giá cao và tìm kiếm ở CV của ứng viên. Đặc biệt là trong thời điểm dịch Covid 19, sự thay đổi xảy ra chóng mặt thì khả năng thích ứng lại là kỹ năng được quan tâm hàng đầu và là yếu tố then chốt quyết định sự tồn tại, phát triển của doanh nghiệp cũng như các các nhân. 
Bài viết dưới đây sẽ giúp mọi người hiểu rõ hơn về khả năng thích ứng và các yếu tố cụ thể để đánh giá khả năng thích ứng.
Khả năng thích ứng (Adaptability skills) là khả năng của một cá nhân, nhóm hoặc tổ chức tự điều chỉnh hoặc thay đổi bản thân để đáp ứng tốt nhất nhu cầu của tình huống hoặc môi trường. Đây là kỹ năng mềm đang rất “thịnh hành”. Bởi vậy, còn chần chừ gì mà không tìm hiểu và rèn luyện ngay nào! Người có khả năng thích nghi cao là những người đó đặc điểm sau:
1. Willing to experiment – Sẵn sàng thử nghiệm cái mới Trong thế giới của người dễ thích nghi, thay đổi là chuyện đương nhiên. Vì tư duy mở nên họ dễ chấp nhận mọi sự thay đổi, ung dung đối diện với thay đổi, và vui vẻ tìm giải pháp để thích nghi. Trong sự bất định của tình hình thế giới hiện tại, ai không có tâm thế It’s OK – Đâu sao, chuyện nhỏ mà, người đó tự khoá mình vào quá khứ.
2. Unafraid of failure – Không hề sợ thất bại Đã gọi là thử nghiệm cái mới, thì đương nhiên không sợ thất bại. Ai trên đời này có thể biết chắc 100% là chuyện mình chưa bao giờ làm, ý tưởng chưa bao giờ triển khai chắc chắn sẽ thành công? Khi ta đẩy mình vào thế sợ rủi ro, sợ sai, sợ thất bại, sợ đủ thứ, và cuối cùng không dám làm gì cả, ta đã tự chặn đường phát triển cho chính bản thân mình. Learning by doing – học từ làm, từ thử nghiệm là cách học nhanh nhất, hiệu quả nhất, nhớ lâu nhất, ứng dụng tốt nhất. Nếu sợ, sao học?
3. Resourceful – Biết cách huy động nguồn lực

Cách nghĩ của rất nhiều bạn trẻ Việt Nam là, tôi có A, suy ra tôi chỉ có thể làm B. Đây là cách tư duy bị giới hạn bởi nguồn lực, và vì vậy làm cho con người thiếu sáng tạo, không dám dấn thân làm nên những điều kỳ diệu. Người dễ thích nghi là người tư duy ngược lại why – how – what – what. Tôi muốn đạt được mục tiêu gì, tôi sẽ làm cách nào để đạt được mục tiêu đó, tôi cụ thể tôi sẽ làm gì, và tôi sẽ cần nguồn lực hỗ trợ nào. Với cách tư duy này, mục tiêu cuối cùng cần phải đạt được bằng bất kỳ giá nào, và vì thế họ trở nên sáng tạo nhất có thể, nghĩ ra đủ cách để make things happen – làm cho được mới thôi. Khả năng thích ứng không chỉ là sự thích nghi với hoàn cảnh mà còn là làm sao để hiệu quả được nâng cao và mang tính sáng tạo.

4. Able to see the big picture – Luôn nhìn về mục tiêu lớn Nếu phải lùi 1 bước, người dễ thích nghi không phàn nàn vì phải lùi một bước. Họ nhìn bước lùi này trong ngữ cảnh của tương lai sẽ tiến 3 bước thế nào. Nếu hôm nay lương chỉ còn 50%, họ không bực bội tức tối mà sẽ làm việc cật lực hơn, sáng tạo hơn để chứng tỏ năng lực và tâm thế của bản thân với tổ chức. Người như thế sẽ trở thành người được trọng dụng, cất nhắc sau thử thách. 
5. Positive – Tích cực

Bạn có bao giờ vừa nói điều gì ra thì người đối diện đã còm “không được đâu, khó lắm, nhưng mà, không nên, vv”? Đó là những người bị kẹt trong tư duy ao tù, chỉ nghĩ được loanh quanh trong phạm vi giới hạn của chính bản thân, không bao giờ dám thử cái mới, làm những điều tưởng chừng như không thể, đơn giản vì họ không tin vào chính mình.. Ngược lại, người dễ thích nghi luôn ở trong tâm thế mở, háo hức tìm hiểu và thử nghiệm cái mới, càng không biết càng thích. Đối với họ, thử thách là cơ hội để phát triển bản thân. Vì tích cực nên họ tiến xa và vượt qua mọi giới hạn mà người khác tự đặt ra cho bản thân mình. Tích cực là một trong những yếu tố nền tảng để hình thành Khả năng thích ứng.

6. Curious – Ham học hỏi Vì thích cái mới nên người dễ thích nghi thấy cái gì mới cũng nhào vô hỏi, nhào vô tìm hiểu, học, thử…. Và họ không dừng lại ở việc tìm hiểu công việc, chuyên môn, hay những gì liên quan đến thứ họ đang tìm. Người dễ thích nghi ham học hỏi đủ thứ, thấy gì cũng đặt câu hỏi, và vì họ tò mò về mọi thứ nên luôn tìm ra mối tương quan, nguyên lý áp dụng được giữa nhiều phạm trù khác nhau. Đôi khi, xem một bức tranh, nghe một câu chuyện, dự một buổi hoà nhạc, hay đơn giản chỉ là đi bộ dọc theo một con đường xa lạ, nhìn cách mọi thứ diễn ra, tò mò tìm hiểu tại sao họ lại làm như thế là cách học được nhiều nhất và là chất liệu để tạo ra nhiều ý tưởng nhất. 

7. Being present – sống trong hiện tại

Người không thích nghi mày mặt với quá khứ, sợ hãi, lo lắng tương lai, trốn tránh hiện tại. Nếu đã trốn tránh, không chấp nhận thì sao có thể nghĩ ra cách đối diện? Ừa thì hiện tại là như thế. So what? Có sao đâu! Nó đã là như thế rồi thì ta tìm cách giải quyết thôi. Thời gian vận não tìm giải pháp thích hợp có ích hơn nhiều so với thời gian bỏ ra để sợ. 

Khả năng thích ứng (Adaptability skills) có lẽ là kỹ năng nền tảng giúp con người bình tĩnh, vững tâm đối diện với tương lai bất định và tiếp tục hành trình chưa biết sẽ ra sao. Hoặc là ta luyện tập để trở thành người dễ thích nghi. Hoặc là ta co mình lại, sống như bubble boy – sợ tất cả và trốn trong quả bóng nhỏ của đời mình. Tuy nhiên, chúng ta cũng nên biết một điều sẽ không bao giờ thay đổi là, tương lai thế giới này mãi mãi là bất định.

Bài viết tham khảo nguồn: Nguyễn Phi Vân